Không chỉ những ngày hè oi bức mà ngay cả trong những ngày thời tiết mát mẻ nhất việc bỏ lại một đứa trẻ trên xe ô tô hoàn toàn có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí dẫn tới tử vong.
Trang NoHeatStroke.org do khoa Khí tượng và Khí hậu của Đại học San Jose lập ra đã thu thập dữ liệu về các sự cố trẻ em tử vong trong xe hơi từ năm 1998. Kết quả cho thấy, đã có 818 trẻ em Mỹ chết vì sốc nhiệt khi bị bỏ quên trên ôtô (tính từ năm 1998 đến nay). Trong đó, riêng năm 2018, có 52 đứa trẻ (từ 7 tuần tới 5 tuổi) – đây cũng là năm có số vụ trẻ em chết vì sốc nhiệt do bị bỏ quên trên ôtô nhiều nhất trong vòng hai thập kỷ ở Mỹ. Sang 2019, chỉ trong 7 tháng đầu năm cũng đã có 24 trẻ chết vì bị bỏ quên trên xe.
Theo Cơ quan An toàn Giao thông Quốc lộ Mỹ, trẻ sẽ tử vong nếu thân nhiệt lên tới 40 độ C, trong khi nhiệt độ bên trong xe ôtô dưới trời nắng có thể cao hơn thế. Thảm kịch này thường xuất hiện trong những tháng nắng nóng. Tuy nhiên, ngay cả trong những ngày nhiệt độ ôn hòa nhất, sức nóng bên trong một chiếc xe kín vẫn có thể đạt đến mức nguy hiểm trong vòng một giờ, gây ra những rủi ro lớn cho sức khỏe của trẻ nhỏ (nếu bị bỏ lại bên trong một chiếc xe kín).
Một thử nghiệm của CR cho thấy nhiệt độ trong ôtô có thể tăng lên hơn 1,1 độ sau 10 phút. Ngay khi ở ngoài trời là 61 ° F (16,1 độ C), thì nhiệt độ bên trong một chiếc xe kín đã có thể đạt hơn 105 ° F (40,55 độ C) chỉ trong vòng 1 giờ. Một mức độ cực kỳ nguy hiểm và có khả năng gây tử vong cho trẻ.
| “Nhiệt độ tưởng chừng thoải mái đối với người lớn có thể nhanh chóng trở nên nguy hiểm đối với trẻ nhỏ và những hành khách cao tuổi không thể tự chăm sóc bản thân hoặc những người có vấn đề về nhận thức”– Orly Avitzur, MD, cựu giám đốc y tế của Báo cáo người tiêu dùng- |
Kết quả kiểm tra CR xua tan huyền thoại rằng cái chết trên xe hơi nóng chỉ xảy ra vào những ngày nóng bức của mùa hè.
Việc hạ cửa sổ xe xuống cũng không tạo ra mấy khác biệt. Nghiên cứu cho thấy dù mở hay không mở cửa sổ xe, nhiệt độ trong ôtô vẫn giống nhau sau một giờ đỗ dưới trời nắng.
Ngoài ra, ý tưởng màu xe có thể giảm đáng kể sức nóng bên trong xe cũng không còn chính xác sau thử nghiệm của CR.
| “Trẻ em không bao giờ nên bị bỏ mặc trong xe dù chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Ngay cả khi bên ngoài trời không nóng, kết quả kiểm tra của chúng tôi cho thấy nhiệt độ bên trong xe leo thang nhanh như thế nào, bất kể xe của bạn sáng hay tối”,– Jennifer Stockburger, giám đốc hoạt động tại Trung tâm kiểm tra tự động của CR – |
Nghiên cứu thậm chí cho thấy việc đỗ xe dưới bóng râm sẽ không giúp ích gì nhiều. Các nhà nghiên cứu tại Đại học bang Arizona và Đại học California tại Trường Y San Diego đã đánh giá và đưa ra kết luận: Nhiệt độ không khí trong cabin và nhiệt độ bề mặt trong các phương tiện là giống hệt nhau khi được đặt trong bóng râm và dưới mặt trời.
Nghiên cứu ước tính rằng trong một chiếc xe bóng mờ, nhiệt độ lõi nguy hiểm và có khả năng gây chết người (đối với một đứa trẻ 2 tuổi ) là 104 ° F (tương đương với 40 độ C) trong vòng chưa đầy 2 giờ.
| Nguy hiểm từ nhiệt độ cao đặc biệt nghiêm trọng đối với trẻ nhỏ vì cơ thể chúng nóng lên nhanh gấp ba đến năm lần so với cơ thể người lớn,-Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP)- |
Say nắng chính là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở các phương tiện (không bao gồm tai nạn) đối với trẻ em từ 14 tuổi trở xuống. Bởi trẻ nhỏ đặc biệt là trẻ sơ sinh thiếu khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể một cách hiệu quả và trẻ em thường bị mất nước nhanh hơn người lớn.
Tại sao xe hơi lại nóng lên?
Theo NoHeatStroke.org không gian ôtô kín có thể tăng nhiệt độ một cách nhanh chóng vì ánh sáng mặt trời làm nóng các yếu tố bên trong như táp lô, bọc ghế, vô lăng… Những yếu tố này lại tỏa nhiệt của chúng vào không khí và làm tăng nhiệt độ môi trường bên trong xe. Ngay cả khi một phần cửa sổ được mở, hơi nóng cũng không thể thoát ra – Jake Fisher, giám đốc thử nghiệm ô tô tại Consumer Report cho biết.
Báo cáo Người tiêu dùng đã thực hiện một số thử nghiệm nhiệt độ bên trong các phương tiện kín tại Đường thử tự động của CR ở Colchester, Conn để hiểu rõ hơn về việc nhiệt độ cabin tăng nhanh có thể trở nên không an toàn như thế nào, kết quả:
Vào một ngày tháng Sáu, khi nhiệt độ ngoài trời trung bình đạt 61 ° F (16,1 độ C) trong giờ thử nghiệm đầu tiên, thì bên trong chiếc xe đang đỗ đạt hơn 105 ° F (40,55 độ C)
Vào một ngày tháng 7, khi nhiệt độ trung bình ngoài trời là 78 ° F (25,5 độ C) trong thời gian thử nghiệm kéo dài 1 giờ, bên trong chiếc xe có màu sáng hơn đạt tới hơn 104 ° F (40 độ C). Và trong cùng thời gian thử nghiệm kéo dài 1 giờ, bên trong bóng tối chiếc xe mui kín màu đạt hơn 109 ° F (42,7 độ C).
(*) Các thí nghiệm được thực hiện với các dụng cụ chính xác. CR báo cáo các bài đọc vào cuối một giờ nhưng nhiệt độ bên trong các xe còn tiếp tục tăng khi thời gian trôi qua.
Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ đã đưa ra cảnh báo: Vào một ngày 60 ° F (khoảng 16 độ C) tiết trời mùa xuân, nhiệt độ bên trong một chiếc xe vẫn có thể lên tới 110 ° F (43,3 độ C) và gây nguy hiểm chỉ trong vòng vài tiếng đồng hồ.
| “Ngưỡng say nắng ở trẻ nhỏ là khi nhiệt độ bên trong cơ thể đạt khoảng 104 ° F (40 độ C). Và một đứa trẻ có nguy cơ tử vong nghiêm trọng nếu nhiệt độ bên trong cơ thể của trẻ đạt 107 ° F” (41,6 độ C).– Theo các chuyên gia y tế – |
Vậy làm thế nào để bảo vệ an toàn cho trẻ?
Để ngăn những vụ tai nạn trẻ nhỏ tử vong trên ô tô, một số nhà sản xuất xe hơi đã bắt đầu tích hợp công nghệ cảnh báo vào các phương tiện được thiết kế để nhắc nhở cha mẹ hoặc người giám hộ rằng họ có thể để lại một đứa trẻ hoặc thú cưng trong xe.
Ở Mỹ, tại một số bang đã đề ra nhiều quy định nghiêm ngặt. Trong đó, 21 bang đã hình sự hóa hành vi để trẻ em một mình trong ôtô, dù có hay không có hậu quả xảy ra.
4 bang gồm Texas, Hawaii, Illinois và Florida cho phép người lớn để trẻ một mình trong ôtô thời gian ngắn từ 5 đến 15 phút, nếu quá thời gian này, họ sẽ đối mặt với nguy cơ bị truy tố. Độ tuổi của trẻ được quy định khác nhau ở từng bang, nhưng phổ biến là từ 6 đến 9 tuổi.
Ngoài ra, 21 bang của Mỹ áp dụng Luật Người Tốt, cho phép người dân dùng mọi biện pháp cần thiết, chẳng hạn như đập kính, để giải cứu đứa trẻ trong ôtô nếu nhận thấy em bé gặp nguy hiểm.
Ở Việt Nam, hiện chưa có quy định cụ thể về vấn đề này. Tuy nhiên sau vụ việc thương tâm một học sinh lớp 1 tử vong, nghi bị bỏ quên trên xe đưa đón của trường quốc tế Gateway (trên phố Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội) đã tạo nên một làn sóng phản ứng dữ dội.
Bên cạnh những ý kiến lên án sự tắc trách ở phía nhà trường, các thành viên diễn đàn Otofun cũng đưa ra một số phương án ứng xử, rút kinh nghiệm để tránh xảy ra những tình huống tương tự:
| Để tránh những tình huống xấu, người lái ô tô nên tập thói quen quan sát trước khi khoá cửa xe. Làm như vậy, chúng ta có thể đảm bảo mình không khoá cửa khi trong xe vẫn còn trẻ em hoặc hành khách.– Xuan Huong – |
| “Vợ chồng tôi thường huấn luyện các con rằng: Trong xe không an toàn, trước mũi và sau xe bất kỳ xe nào đang có người ngồi trong đều không an toàn dù xe có nổ máy hay không nổ máy …”– Phạm Trung Tiến- |
| “Nói chung nên dạy trẻ cách báo động, thoát khỏi xe trong trường hợp xấu. Với trẻ nhỏ thì chỉ và dạy con cách bấm còi, bật đèn trong xe, với trẻ lớn hơn, cỡ 6 tuổi thì chỉ thêm cách mở cửa từ bên trong, và phải cho trẻ biết rằng trong xe không an toàn.” -Hai Nguyen- |
